Cytując hasło popularne wśród pracowników IDEO:
„Razem jesteśmy mądrzejsi niż każdy z nas z osobna.”
Burza mózgów to technika generowania pomysłów, która umożliwia wykorzystanie kreatywnego potencjału większej grupy osób. Niestety często nie kojarzy się ona zbyt dobrze – już sama nazwa może wprowadzić na zły tor myślenia i przez wiele osób burza mózgów jest rozumiana jako moment, w czasie którego wyrzucamy z siebie w sposób chaotyczny, żywiołowy i burzliwy wszystkie te myśli, które pojawią się w naszych głowach i odnoszą się w jakikolwiek sposób do omawianego tematu. Nierzadko burze mózgów kończą się otwartym konfliktem, gdzie ludzie torpedują lub zaciekle bronią swoich pomysłów.
Nic bardziej mylnego. Prawidłowo wykonany proces burzy mózgów jest w pełni skoordynowany i moderowany. Burza mózgów nigdy nie stanowi celu dla samego siebie, zawsze jest elementem większej całości. Dlatego najważniejsze jest pytanie: co chcemy osiągnąć poprzez ten proces, w jakim kierunku zmierzamy realizując go?
Często zdarza się, że burza mózgów jest wykorzystywana do zagadnień, do których nie pasuje, na przykład: nie można za pomocą burzy mózgów ustalić polityki cenowej związanej z nowo-otwartą wypożyczalnią samochodów – w tym przypadku jest to praca zespołu analityków finansowych, która opiera się na skrupulatnych obliczeniach. Jednak można zorganizować burzę mózgów odnoszącą się do np.; rynku, konkurencji, klientów, promocji, – czyli tych obszarów, które mają późniejsze przełożenie na politykę cenową naszej wypożyczalni, jako wkład do pracy zespołu finansistów.
Oto klika praktycznych wskazówek jak przeprowadzić udaną burzę mózgów:
- Stwórz interdyscyplinarny zespół
- Zdefiniuj cel i temat burzy mózgów – najlepiej wyrazić go w formie pytania np.: „jak moglibyśmy…?”
- Wytypuj osobę prowadzącą sesję, która będzie pilnowała zasad i animowała uczestników
- Zrób sesję warm-up, żeby rozluźnić uczestników
- Zadbaj o akcesoria: tablice, pisaki, flamastry, kofeinę
- Jeśli jest taka możliwość, przeprowadź burzę mózgów na stojąco. Wtedy ciało i umysł są w ruchu i działają wspólnie!
- Zadbaj o odpowiednią ilość czasu – burza mózgów to nie wyścig
- Notuj wszystkie pomysły na widocznej dla wszystkich tablicy
Przestrzegaj podstawowych zasad burzy mózgów:
- Głosu udziela prowadzący sesję
- Każdy ma prawo zgłosić dowolną liczbę pomysłów
- Ważna jest ilość, a nie jakość pomysłów
- Pomysły nie mogą być przez nikogo oceniane, krytykowane ani komentowane
- Buduj na wcześniej zgłoszonych pomysłach, modyfikuj je lub rozwijaj
- Nigdy nie notuj autora pomysłu, tylko samą ideę
- Pomysły mogą być śmiałe a nawet szalone (nadejdzie czas, aby ocenić je krytycznie)
Wstęp do burzy mózgów to nie tylko przedstawienie tematu, ale przede wszystkim przygotowanie całego zaplecza i stworzenie atmosfery do wspólnych działań, tak aby dalsze prace mogły przebiegać bez zakłóceń. Sama sesja kreatywna opierają się na ściśle określonych zasadach, które zostały opisane powyżej. Częstym błędem jest płynne przejście od zakończenia pracy grupowej, do wyciągania wniosków, analizowania wypowiedzi i próby zdefiniowania celowości naszych pomysłów. Te czynności należy zdecydowanie oddzielić, musi być wyraźna granica między tym co mówiliśmy w czasie burzy mózgów, a tym czym ona się kończy, dlatego na zakończenie i podsumowanie powinny występować jako autonomiczne elementy.
Burza mózgów powinna zakończyć się konkretem.
Po sesji kreatywnej wszystkie pomysły powinny zostać odczytane, przeanalizowane i pogrupowane. Kolejnym etapem jest wybór najlepszego pomysłu. Przykładowo każdy uczestnik może oddać 5 głosów na pomysły jego zdaniem najlepsze. Ten który zbierze największą sumaryczną ilość głosów będzie rozwijany w dalszej pracy.
Na koniec warto jeszcze zadbać o jeden mały szczegół! Mimo swojej skuteczności, burza mózgów nie jest odbierana pozytywnie, być może jest to kwestia nie tylko możliwych złych doświadczeń, ale także swojego nazewnictwa. Być może więc warto używać także zamienne takich terminów jak na przykład – sesja kreatywna?
Powodzenia!
Rafał Ślusarczyk
10/10/2013 at 20:15Dobra robota Chłopaki z tym portalem 🙂 Chyba jestem pierwszym, który daje tutaj wpis 🙂
AndrzejWr
15/10/2013 at 00:04Cieszę się, że podkreślacie konieczność dobrego zorganizowania burzy mózgów. Zbyt często kojarzy się z chaosem i brakiem konstruktywnych wyników.
Istotnym problemem jest też znajdowanie takich sformułowań, aby nie oceniać (krytykować lub chwalić) cudzych pomysłów – bo ludzie zaczną się skupiać na ich obronie, a nie dalszym, wspólnym rozwijaniu.
Piotr
11/02/2017 at 22:07Co do nazwy, to pasować będzie również „kreatywne rozwiązywanie problemu”. A może za długie?
Co do samego przebiegu, to polecam również pytania aktywiuzujące. Takie, które pomogą spojrzeć na problem z drugiej strony. Tu znajdziesz grafikę – http://zabawy.zielonagrupa.pl/burza-mozgow/
RObert
03/08/2020 at 22:10Kilka wskazówek na pewno się przyda. Dodałbym na pewno sposoby wyboru najlepszych rozwiązań. Jest kich kilkanaście, choć sam używam maksymalnie trzech opisanych tutaj https://lepszymanager.pl/burza-mozgow/ Ważnym aspektem na pewno też jest umiejętne dobranie osób. Często w obecności szefa wielu pracowników się zamyka, co może stanowić duży kłopot.